Surfaktanty

Pienienie
Piana powstaje, gdy powietrze trafia do roztworu zawierającego surfaktanty – np. w wyniku wstrząsania. Cząsteczki surfaktantu rozmieszczają się na granicy faz pomiędzy cieczą a powietrzem i tworzą powierzchnię baniek mydlanych. W procesach czyszczących tworzenie piany często jest zazwyczaj pożądane, ponieważ ułatwia ono przenikanie wody w strukturę tkaniny. W przypadkach, gdy silne pienienie jest efektem niepożądanym, stosuje się środki przeciw spieniające, które również bazują na surfaktantach.

Zwilżanie
Jako środki zwilżające, surfaktanty zmniejszają napięcie międzyfazowe na przykład pomiędzy powierzchnią stałą a cieczą. Powoduje to na przykład, że woda odpływa z powierzchni równomiernie, nie tworząc kropli – powierzchnia w ten sposób pozostaje zwilżona.

Emulgowanie
Surfaktanty mogą powodować łączenie się dwóch nie mieszających się cieczy, np. wody i oleju tworząc emulsję. Ze względu na ich „amfifilowy” („wodolubny” i jednocześnie wodo nierozpuszczalny) charakter, surfaktanty wnikają do oleju poprzez część molekuły rozpuszczalną w tłuszczu. Kropelki oleju powstające np. w wyniku mieszania zachowują stan rozproszenia w wodzie dzięki „wodolubnej” części molekuły.

Czyszczenie
Kolejnym działaniem surfaktantów jest wspomaganie oddzielania małych cząstek fazy stałej od powierzchni stałych, np. zabrudzeń z tekstyliów. Surfaktanty wspierają tworzenie i zachowanie suspensji poprzez przyłączenie się do cząstek stałych, hamując proces ich zbrylania, zanurzania i ponownego osadzania na powierzchniach stałych pokrytych warstwą surfaktantu.